Toegang tot medische zorg
In België zijn er heel wat diensten en professionals die u kunnen helpen wanneer u informatie nodig heeft over gezondheid, u een gezondheidsprobleem heeft of u zich in een noodsituatie bevindt.
Hoe kan ik gezondheidszorg betalen?
Gezondheidszorg is duur. Als u een wettig verblijf heeft, kunt u zich inschrijven bij een ziekenfonds. Als lid van het ziekenfonds, heeft u verschillende mogelijkheden om uw medische kosten te verlagen:
- Derdebetalersregeling: u betaalt bij de huisdokter enkel het remgeld. U betaalt dan € 6 voor een consultatie. Vraag ernaar bij uw dokter.
- Globaal Medisch Dossier (GMD): kies voor een vaste huisdokter en vraag hem een GMD bij te houden. Daarmee heeft hij een volledig zicht op uw gezondheid en kan hij u beter begeleiden. Uw bezoeken aan de huisdokter met een GMD worden ook goedkoper. Het remgeld daalt van € 6 naar € 4.
- Verhoogde tegemoetkoming: als u weinig financiële middelen heeft, heeft u misschien recht op het statuut van Verhoogde tegemoetkoming. Het ziekenfonds betaalt dan meer terug voor medische kosten. Het remgeld bij de huisdokter daalt bijvoorbeeld van € 1 met GMD en € 1,5 zonder GMD. Vraag ernaar bij uw ziekenfonds.
Wat moet ik doen als ik geen verblijfsvergunning heb?
Als u geen verblijfsvergunning heeft, heeft u wel nog recht op medische zorg. Daarvoor kunt u ‘dringende medische hulp’ vragen aan het OCMW.
Wat is dringende medische hulp?
Het recht op gezondheidszorg is een basisrecht voor iedereen, ook voor mensen zonder wettig verblijf. Het recht op ‘dringende medische hulp’ ligt vast in de wet. Zo krijgen mensen zonder wettig verblijf ook toegang tot gezondheidszorg.
Een dokter beslist of de medische hulp al dan niet dringend is. Dringende medische hulp is meer dan de zorg waarvoor u naar de spoedafdeling van een ziekenhuis zou gaan. Deze hulp kan zowel een behandeling als preventieve zorg zijn, in een ziekenhuis of bij een dokter. Het gaat in principe om noodzakelijke zorg. Als uw dokter het noodzakelijk vindt, kan een consultatie voor anticonceptie of een abortus ook dringende medische hulp zijn en betaald worden door het OCMW.
De dokter, andere zorgverleners en het OCMW zijn wettelijk verplicht om uw privacy te respecteren en informatie over u vertrouwelijk te behandelen. De informatie die het OCMW aan overheidsdiensten geeft, mag alleen worden gebruikt om medische facturen te betalen.
Wat zijn de voorwaarden voor de procedure voor 'dringende medische hulp'?
Er zijn 3 voorwaarden om in aanmerking te komen voor dringende medische hulp:
- U woont zonder verblijfsvergunning in België.
- U kunt de zorg niet zelf betalen.
- U heeft een attest van een dokter waarin staat dat het om ‘dringende medische hulp’ gaat.
Wat moet ik doen om 'dringende medische hulp' te krijgen?
Als het mogelijk is, ga dan eerst naar het OCMW van de gemeente waar u woont, voor u naar de dokter gaat. In geval van nood kunt u echter ook medische zorg krijgen van uw dokter of via de spoedafdeling van een ziekenhuis zonder eerst naar het OCMW te gaan. U moet wel zo snel mogelijk contact opnemen met het OCMW (wanneer u verzorgd wordt of onmiddellijk daarna).
Het OCMW gaat na of u aan de voorwaarden voldoet. Het voert daarvoor een sociaal onderzoek en stelt u vragen over uw financiële situatie en uw woonsituatie. Soms komt het OCMW ook bij u thuis langs.
Elke huisdokter kan u medische zorg bieden via de procedure voor 'dringende medische hulp'. Een Wijkgezondheidscentrum of Maison médicale heeft vaak meer ervaring met mensen zonder verblijfsvergunning.
U kunt ook naar een CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) gaan als u meer informatie of juridische hulp nodig heeft.
Wat zijn mijn rechten als ik een verblijfsvergunning heb?
Fedasil of het OCMW betalen de medische kosten van asielzoekers, afhankelijk van waar ze worden opgevangen.
Als u een elektronische verblijfskaart heeft of in bepaalde gevallen een voorlopig verblijfsdocument ‘bijlage 15’ kunt u lid worden van een ziekenfonds. Ook uw echtgenote/echtgenoot, uw kinderen jonger dan 25 jaar en uw ouders kunnen zich dan inschrijven. Erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden kunnen zich dus inschrijven bij een ziekenfonds.
Wat als een zorgverlener mijn taal niet spreekt?
Een zorgverlener, zoals een dokter of sociaal werker, kan een tolk vragen om op een van de volgende manieren te tolken:
- De tolk is aanwezig tijdens de consultatie;
- De tolk tolkt via de telefoon;
- De tolk tolkt indien mogelijk via een webcam.
Het is belangrijk te weten dat de tolk:
- gebonden is aan het beroepsgeheim;
- in de eerste persoon ('ik') zal spreken;
- neutraal is en alles vertaalt zonder informatie toe te voegen, te wijzigen of weg te laten;
- gratis is voor de patiënt.
