Acceso a la atención médica

En Bélgica, hay muchos servicios y profesionales que pueden ayudarle si necesita información sobre la salud, si tiene un problema médico o si está en una situación de emergencia.

Una mujer visitando a un médico

¿Cómo puedo pagar la atención médica?

La atención médica es cara. Si es un residente legal, puede inscribirse en un fondo de seguro médico. Cuando sea miembro de un fondo de seguro médico, existen diversas formas de reducir sus costes médicos:

  • Sistema de pago por tercero: usted solo paga la contribución personal al médico. Esto significa que paga 6 € por una consulta. Pregunte a su médico sobre esto.
  • Historia clínica global (Globaal Medisch Dossier, GMD): elija a un médico de cabecera y pídale que mantenga una GMD. Esto le proporcionará una descripción general completa de su salud y le ayudará a prestarle asistencia. Sus visitas a un médico de cabecera con una GMD también serán más baratas. La contribución personal se reduce de 6 € a 4 €.
  • Reembolso incrementado: si tiene medios financieros insuficientes posiblemente tenga derecho a un reembolso incrementado. En este caso, el fondo de seguro médico reembolsa un importe superior de los costes médicos. Por ejemplo, la contribución personal al médico de cabecera se reduce de 1 € con GMD y 1,5 € sin GMD. Pregunte a su fondo de seguro médico sobre esto.
¿Cuánto cuesta?

¿Qué hago si no tengo el estatus de residencia legal?

Aunque no tenga el estatus de residencia legal, también tiene derecho a la atención médica. En este caso, puede solicitar “atención médica urgente” en el OCMW (Centro de bienestar social público).

¿Qué es la atención médica urgente?

El derecho a la atención médica es un derecho básico para todo el mundo, incluso para las personas que no tienen un estatus de residencia legal. El derecho a la “atención médica urgente” se establece en la ley. Por tanto, las personas sin estatus de residencia legal también tienen acceso a la atención médica..

Un médico decide si la atención médica es urgente o no. La atención médica urgente ofrece más prestaciones de las que obtendría si acudiese al servicio de emergencias de un hospital. Puede ser tanto atención curativa como preventiva en un hospital o con un médico. En principio, es atención necesaria. Si su médico considera que es necesaria, una consulta de anticoncepción o un aborto inducido también pueden ser atención médica urgente y pagarse a través del OCMW.

El médico, otros profesionales sanitarios y el OCMW tienen la obligación legal de respetar su privacidad y mantener la información que tengan sobre usted de forma confidencial. La información que el OCMW facilita a los servicios gubernamentales únicamente puede utilizarse para pagar las facturas médicas.

¿Cuáles son las condiciones para el procedimiento de “atención médica urgente”?

Para poder tener derecho a utilizar la atención médica urgente, hay 3 condiciones que deben cumplirse:

  • Debe vivir en Bélgica sin estatus de residencia legal.
  • No debe poder pagar la atención por sus propios medios.
  • Debe tener un certificado de un médico en el que conste que se trata de “atención médica urgente”.

¿Qué debo hacer para obtener “atención médica urgente”?

Primero, tiene que ir al OCMW del lugar donde vive, antes de ir al médico. En caso de emergencia, es posible obtener atención médica de su médico o de un servicio de emergencias en un hospital sin tener que acudir primero al OCMW. Es preciso que se ponga en contacto con el OCMW tan pronto como le sea posible (en el momento en el que recibe la atención o inmediatamente después).

El OCMW comprobará que cumpla las condiciones. Le realizará una encuesta social y le hará preguntas sobre su situación financiera y su situación vital. En ocasiones, el OCMW visitará su casa.

Todos los médicos de cabecera le pueden ofrecer atención médica a través del procedimiento de “atención médica urgente”. A menudo, un centro médico comunitario (Wijkgezondheidscentrum o Maison médicale) tiene experiencia con personas sin estatus de residencia legal.

También puede recurrir al Centro para el Bienestar General (CAW, Centre for General Well-being) si necesita obtener más información o ayuda jurídica.

¿Cuáles son mis derechos si tengo un estatus de residencia legal?

Fedasil o el OCMW paga los costes médicos de los solicitantes de asilo, dependiendo de dónde se encuentren ubicados.

Si tiene una tarjeta de residencia electrónica o, en determinados casos, un documento de residencia temporal “anexo 15”, puede unirse a un fondo de seguro médico. A continuación, su marido/esposa, sus hijos menores de 25 años y sus padres se pueden inscribir también. Por tanto, los refugiados reconocidos y las personas protegidas de forma subsidiaria pueden inscribirse en un fondo de seguro médico.

¿Qué pasa si un profesional sanitario no habla mi idioma?

Un profesional sanitario, como, por ejemplo, un médico o un trabajador social, puede solicitar un intérprete para que traduzca lo que usted dice de las maneras siguientes:

  • el intérprete está presente durante la consulta;
  • el intérprete traduce por teléfono;
  • el intérprete traduce a través de una cámara web, si es posible.

Es importante saber que el intérprete:

  • está sujeto a la confidencialidad profesional;
  • hablará en primera persona (“yo”);
  • es neutral y traduce todo lo que se dice sin añadir, cambiar u omitir información;
  • es un servicio gratuito para el paciente.
Un intérprete traduce lo que dicen el profesional sanitario y el cliente

Toegang tot medische zorg

In België zijn er heel wat diensten en professionals die u kunnen helpen wanneer u informatie nodig heeft over gezondheid, u een gezondheidsprobleem heeft of u zich in een noodsituatie bevindt.

Een vrouw gaat naar een dokter

Hoe kan ik gezondheidszorg betalen?

Gezondheidszorg is duur. Als u een wettig verblijf heeft, kunt u zich inschrijven bij een ziekenfonds. Als lid van het ziekenfonds, heeft u verschillende mogelijkheden om uw medische kosten te verlagen:

  • Derdebetalersregeling: u betaalt bij de huisdokter enkel het remgeld. U betaalt dan € 6 voor een consultatie. Vraag ernaar bij uw dokter.
  • Globaal Medisch Dossier (GMD): kies voor een vaste huisdokter en vraag hem een GMD bij te houden. Daarmee heeft hij een volledig zicht op uw gezondheid en kan hij u beter begeleiden. Uw bezoeken aan de huisdokter met een GMD worden ook goedkoper. Het remgeld daalt van € 6 naar € 4.
  • Verhoogde tegemoetkoming: als u weinig financiële middelen heeft, heeft u misschien recht op het statuut van Verhoogde tegemoetkoming. Het ziekenfonds betaalt dan meer terug voor medische kosten. Het remgeld bij de huisdokter daalt bijvoorbeeld van € 1 met GMD en € 1,5 zonder GMD. Vraag ernaar bij uw ziekenfonds. 
Wat kost het?

Wat moet ik doen als ik geen verblijfsvergunning heb?

Als u geen verblijfsvergunning heeft, heeft u wel nog recht op medische zorg. Daarvoor kunt u ‘dringende medische hulp’ vragen aan het OCMW.

Wat is dringende medische hulp?

Het recht op gezondheidszorg is een basisrecht voor iedereen, ook voor mensen zonder wettig verblijf. Het recht op ‘dringende medische hulp’ ligt vast in de wet. Zo krijgen mensen zonder wettig verblijf ook toegang tot gezondheidszorg.

Een dokter beslist of de medische hulp al dan niet dringend is. Dringende medische hulp is meer dan de zorg waarvoor u naar de spoedafdeling van een ziekenhuis zou gaan. Deze hulp kan zowel een behandeling als preventieve zorg zijn, in een ziekenhuis of bij een dokter. Het gaat in principe om noodzakelijke zorg. Als uw dokter het noodzakelijk vindt, kan een consultatie voor anticonceptie of een abortus ook dringende medische hulp zijn en betaald worden door het OCMW.

De dokter, andere zorgverleners en het OCMW zijn wettelijk verplicht om uw privacy te respecteren en informatie over u vertrouwelijk te behandelen. De informatie die het OCMW aan overheidsdiensten geeft, mag alleen worden gebruikt om medische facturen te betalen.

Wat zijn de voorwaarden voor de procedure voor 'dringende medische hulp'?

Er zijn 3 voorwaarden om in aanmerking te komen voor dringende medische hulp:

  • U woont zonder verblijfsvergunning in België.
  • U kunt de zorg niet zelf betalen.
  • U heeft een attest van een dokter waarin staat dat het om ‘dringende medische hulp’ gaat.

Wat moet ik doen om 'dringende medische hulp' te krijgen?

Als het mogelijk is, ga dan eerst naar het OCMW van de gemeente waar u woont, voor u naar de dokter gaat. In geval van nood kunt u echter ook medische zorg krijgen van uw dokter of via de spoedafdeling van een ziekenhuis zonder eerst naar het OCMW te gaan. U moet wel zo snel mogelijk contact opnemen met het OCMW (wanneer u verzorgd wordt of onmiddellijk daarna).

Het OCMW gaat na of u aan de voorwaarden voldoet. Het voert daarvoor een sociaal onderzoek en stelt u vragen over uw financiële situatie en uw woonsituatie. Soms komt het OCMW ook bij u thuis langs.

Elke huisdokter kan u medische zorg bieden via de procedure voor 'dringende medische hulp'. Een Wijkgezondheidscentrum of Maison médicale heeft vaak meer ervaring met mensen zonder verblijfsvergunning.

U kunt ook naar een CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) gaan als u meer informatie of juridische hulp nodig heeft.

Wat zijn mijn rechten als ik een verblijfsvergunning heb?

Fedasil of het OCMW betalen de medische kosten van asielzoekers, afhankelijk van waar ze worden opgevangen.

Als u een elektronische verblijfskaart heeft of in bepaalde gevallen een voorlopig verblijfsdocument ‘bijlage 15’ kunt u lid worden van een ziekenfonds. Ook uw echtgenote/echtgenoot, uw kinderen jonger dan 25 jaar en uw ouders kunnen zich dan inschrijven. Erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden kunnen zich dus inschrijven bij een ziekenfonds.

Wat als een zorgverlener mijn taal niet spreekt?

Een zorgverlener, zoals een dokter of sociaal werker, kan een tolk vragen om op een van de volgende manieren te tolken:

  • De tolk is aanwezig tijdens de consultatie;
  • De tolk tolkt via de telefoon;
  • De tolk tolkt indien mogelijk via een webcam.

Het is belangrijk te weten dat de tolk:

  • gebonden is aan het beroepsgeheim;
  • in de eerste persoon ('ik') zal spreken;
  • neutraal is en alles vertaalt zonder informatie toe te voegen, te wijzigen of weg te laten;
  • gratis is voor de patiënt.
Een tolk vertaalt wat de zorgverlener en de cliënt zeggen

¿Necesita ayuda o más información?

OCMW (CPAS - Centro de bienestar social público)
Este servicio ofrece apoyo social y es responsable del procedimiento de 'atención médica urgente', que permite a las personas sin estatus de residencia acceder a la atención médica. Buscar un OCMW en su vecindario:
Agentschap Integratie & Inburgering - Servicio Legal sobre la Legislación de Inmigración
Información sobre la legislación relacionada con el estatus de residencia, la reunificación familiar, el asilo y el acceso a la atención sanitaria. Encuentre un equipo en su vecindario:
02 205 00 55 (servicio de ayuda legal)
Centro médico comunitario (wijkgezondheidscentrum)
Puede visitar a un médico de cabecera en un centro médico comunitario. Otros profesionales sanitarios como enfermeros y trabajadores sociales también trabajan en los centros médicos comunitarios. La atención se proporciona de forma gratuita. Encuentre un centro médico comunitario en su vecindario:
Geneeskunde voor het volk
Puede visitar a un médico de cabecera en una consulta de Geneeskunde voor het Volk (Medicina popular). Otros profesionales sanitarios como enfermeros o dietistas también trabajan en estas consultas. La atención se proporciona de forma gratuita. Encuentre una consulta en su vecindario en la página “Groepspraktijken” (Consultas grupales):
Maison médicale
Ayuda médica, social y psicológica en la Bélgica de habla francesa. Encuentre una Maison médicale en su vecindario:
Dokters van de wereld - Antwerpen
Atención médica gratuita - Todos los lunes, miércoles y viernes de 9 h a 12 h (inscripciones a las 9 h)
03 231 36 41
Dokters van de wereld - Brussel
Atención médica gratuita
02 225 43 00
Dokters van de wereld - La Louvière
Atención médica gratuita
CAW - Centrum Algemeen Welzijn
Centros de bienestar general - Ayuda con todo tipo de asuntos: una relación difícil, problemas médicos, financieros, administrativos, legales o materiales, problemas familiares... Los CAW también pueden proporcionar asistencia a las víctimas de violencia y abuso. Encuentre un CAW:
Medimmigrant
apoyo para personas sin residencia legal que necesitan atención médica en la región de Bruselas
02/274.14.33 o 02/274.14.34
Punto informativo sobre el Estado Legal y de Residencia - Atlas, Integratie & Inburgering Antwerp
Información y consejos sobre el derecho de residencia y otros derechos de los extranjeros en la ciudad de Amberes y también información sobre el acceso a la atención sanitaria.
03 270 33 36
Relais Santé Charleroi
Acceso a atención médica, refugio y servicios sociales para personas que están excluidas de la atención médica general.
071 31 98 05, 0473 11 03 58